Hoogbegaafdheid wordt vaak verward met “gewoon slim zijn”. Maar als loopbaancoach voor neurodivergenten én ervaringsdeskundige weet ik inmiddels: hoogbegaafdheid is geen cijfer, maar een manier van waarnemen, denken en voelen.
In dit bericht – gebaseerd op aflevering 7 van mijn podcast Breingenoten – ontrafelen we de misverstanden over hoogbegaafdheid en onderzoeken we wat het écht betekent in werk en leven.
Het stereotype: de briljante nerd of de alleskunner
Wanneer mensen “hoogbegaafd” horen, zien ze vaak het beeld van een jong genie met een brilletje en een stapel boeken. Maar dat stereotype is niet alleen onvolledig, het is ook schadelijk. Het zorgt ervoor dat velen zich niet herkennen in hun eigen neurodivergentie en het voedt vooroordelen op de werkvloer.
De realiteit: intens denken, diep voelen
Hoogbegaafdheid draait niet alleen om IQ. Volgens moderne inzichten omvat het ook creativiteit, rechtvaardigheidsgevoel, intensiteit en een diepe gevoeligheid.
Veel hoogbegaafden ervaren de wereld intenser; ze denken sneller, voelen dieper, en raken sneller overprikkeld.
De vijf soorten overprikkelbaarheid (Dabrowski)
De Poolse psycholoog Kazimierz Dabrowski beschreef vijf gebieden waarin hoogbegaafden sterker reageren dan gemiddeld:
- Psychomotorisch: rusteloos, energiek, altijd “aan”. Denk aan druk praten.
- Zintuiglijk: gevoelig voor geluiden, licht of texturen. Denk aan dat irritante etiketje in je shirt.
- Intellectueel: leerhonger, analyseren, eindeloos verbanden leggen. Denk aan eindeloos in nieuwe dingen duiken.
- Verbeeldend: rijke fantasie, humor, creativiteit. Denk aan razendsnelle associaties, woordgrappen, beelddenken.
- Emotioneel: diepe gevoelens, empathie, rechtvaardigheid. Denk aan blozen en angst voor de dood.
Deze intensiteit kan leiden tot misverstanden, want wat voor de één “overgevoelig” lijkt, is voor de ander simpelweg “leven op standje turbo”.
Op de werkvloer: het “teveel van alles”-syndroom
Hoogbegaafden worden vaak gezien als té, te kritisch, te perfectionistisch of te eigenwijs.
Maar achter dat gedrag schuilt meestal een zoektocht naar diepgang, autonomie en betekenis. Ze denken sneller dan de rest van het team en kunnen daardoor botsen met de snelheid van besluitvorming of in de communicatie.
Van misverstand naar begrip
Hoogbegaafdheid is geen eliteclubje of label voor “de slimme mensen”.
Het is een neurodivergente manier van ervaren. Door dit beter te begrijpen, kunnen organisaties meer ruimte maken voor authentieke samenwerking, innovatie en menselijkheid. En kunnen we leren om liefdevoller met de verschillen om te gaan.
Wil jij ontdekken of jouw brein misschien ook nét even anders werkt?
Luister dan naar aflevering 7 van Breingenoten: de Podcast of plan een vrijblijvende Loopbaanscan in. Zo creëren we samen een loopbaan die past bij jouw unieke bedrading.
hoogbegaafdheid, neurodiversiteit, loopbaanadvies, hoogsensitiviteit, overprikkelbaarheid, werk en hoogbegaafdheid, persoonlijke ontwikkeling, breingenoten podcast.
